من از چه فضای رنگی (color space) باید استفاده کنم؟
جواب کوتاه:
از sRGB برای طراحی گرافیک صفحات وب استفاده کنید. از Adobe RGB زمانی که عکسی میگیرید و ویرایش میکنید استفاده کنید. در صورت استفاده از CMYK داستان مقداری پیچیدهتر میشود پس بهتر از است از مرکز کپی و پرینت خود یا سازمانی که برایتان چاپ میکند بپرسید که چه نوع پروفایل رنگی استفاده شود! که بسته به متریالها، فشار و دستگاهی که استفاده میکنند متفاوت است. البته اگر مجبور به انتخاب شدید میتوانید از FOGRA39 استفاده کنید.

جواب طولانی:
بذارید راجع به فضاهای رنگی با هم صادق باشیم – درک آنها قرار نیست آسان باشد. مفهوم سختیست که سرتان را گیج میآورد اما ما قدم به قدم آن را تحلیل میکنیم و در پایان همه چیز منطقیتر بنظر خواهد رسید.
شروع یک توضیح طولانی:
تکنولوژیهای پرینت مختلف از لحاظ محدوده چاپ رنگ متفاوت هستند. برای مثال، اگر شما یک جعبه مداد شمعی داشته باشید طیف رنگی بیشتری را میتوانید طراحی کنید نسبت به زمانی که از پاستیل استفاده میکنید. البته من از تعداد رنگها صحبت نمیکنم چون مشخصا یک جعبه 64تایی مداد شمعی رنگهای متفاوت بیشتری از یک جعبه پاستیل 12 رنگی دارد؛ چیزی که من از آن صحبت میکنم محدوده رنگ است با مداد شمعی شما میتوانید رنگهای تیرهتر یا پررنگتری از پاستیل بکشید همچنان که به رنگهای روشن نیز دسترسی دارید. با پاستیل رنگها نسبتا روشن و غیراشباع هستند.
من به محدوده رنگ اشاره کردم که یک تکنولوژی خاص میتواند آن را تولید کند که به آن “گاموت رنگ” (color gamut) گفته میشود. پس یک جعبه مداد شمعی گامت رنگ بزرگتری از یک جعبه پاستیل دارد. به طور مشابه، یک پرینتر گاموت رنگی مخصوصی دارد که میتواند رنگی پرینت کند درحالیکه دوربین عکاسی گاموت رنگ متفاوتی دارد که میتواند عکس بگیرد. همینطور حتی یک برگه یا حتی یک مانیتور هم گاموت رنگی مخصوص به خود را دارند!
خب بگذارید یک مثال بزنم:
فرضا با دوربینم یک عکس از لیوان کاملا قرمزم میگیرم، طبق گاموت رنگ دوربین، دوربین تصمیم میگیرد که رنگ لیوان را قرمز روشن نشان دهد و بگوید این تصویر 100% قرمز است؛ ولی خب این برای من فایده ندارد! چجور قرمزی؟ صدها رنگ قرمز داریم! ما نیاز داریم که “فضای رنگ” را تعریف کنیم
فضای رنگ (color space)
چیزی نیست جز یک استاندارد که یک مجموعه از رنگها را تعریف میکند. زمانی که رنگهای تصویرمان را در فضای رنگ ترسیم کنیم، ارزش رنگهایی که دوربین گرفته است مشخص میشود.
بیشتر دوربینهای تک لنزی بازتابی (اس ال آر اس:SLRs camera) پیشنهاد دو فضای رنگی را میدهند: sRGB و Adobe RGB (که پیش فرض دوربینها معمولا sRGB ست)

sRGB
یک فضای رنگیست که توسط مایکروسافت و اچ پی در سال 1375 تعریف شد و درواقع یک محدوده رنگی کوچکی را مشخص میکند.
چیزی که راجع به فضای رنگی اس آر جی بی جالب است این است که تمام رنگهایی که توسطش مشخص میشوند در ناحیه گاموت رنگ مانیتور بیشتر مردم است؛ به بیانی دیگر، حدودا هیچ رنگی در sRGB نیست که مانیتور نتواند آن را نشان دهد. اما دلیل نمیشود که شما بهترین تصویری که میتوانید با دوربین خود بگیرید. برایتان توضیح میدهم!
در بحثی دیگر به شما از مدل رنگ خواهم گفت و شما خواهید فهمید که در مدلهای رنگ RGB و HSL رنگها با 3 عدد توصیف میشوند که توسط آن ما متوجه فضای رنگی مدنظر میشویم. اگر ما آن 3 عدد را در فضای x، y و z رسم کنید آنجاست که تصویری مانند زیر به نمایش در میآید.
که این تصویر توسط نرم افزار ColorThink ترسیم شده است که اطلاعات خوبی از گامت رنگی مانیتور و پرینتر و دوربین شما میدهد.
ولی اگر دوربین خود را روی Adobe RGB تنظیم کنید، تصاویری که گرفتهاید قرمز و سبزهایی روشنتر و همچنین شاید تعدادی آبیهای بیشتری ببینید. پس از تنظیم عکس شما تگ sRGB یا Adobe RGB به خود میگیرد که وقتی آن را در فتوشاپ باز میکنید فتوشاپ تگ تصویر را خوانده و همان گاموت رنگ را به نمایش در میآورد.
برای تغییر گاموت رنگ در فتوشاپ: منوی edit را باز کرده و در پایین قسمت assign profile، و پروفایل را از sRGB به Adobe RGB دربیاورید.

همانطور که در 2 تصویر بالا میبینید، در حالت ادوبی آر جی بی، تمام رنگهای تصویر شفافتر است و همچنین طیف رنگی نیز بیشتر است.
در حالت ProPhoto RGB حتی از Adobe RGB نیز وسعت رنگها بیشتر میشود ولی چرا نباید پروفوتو را انتخاب کنیم؟

وقتی که ما رنگها را روی ناحیه وسیعتری پخش کنیم شروع به پخش شدگی میکنند که مثلا باعث تبدیل رنگ قرمز به حتی نارنجی میشود که به مذاق خوش نمیآید.
پس بخاطر داشته باشید که:
گاموت، یک محدودهای از رنگهاست که یک ابزار خاص میتواند بگیرد یا نمایش دهد،
و همچنین فضای رنگی یک مشخصه از پیش تعریف شده هست که گروهی از رنگها را ترسیم میکند.ما رنگها را از یک دستگاه خاص به یک فضای رنگی ویژه ترسیم میکنیم تا ارزش رنگها به رنگی در واقعیت نمایانگر شود.
مرکز تخصصی کپی و پرینت – COPYOPRINT.IR
پروفایل رنگ (color profile):
بگذارید فرض کنیم دو آدم در حال صحبت با یکدیگر هستند. ما آنها را آقای نیکون (یک دوربین) و خانم لیزرجت (یک پرینتر) مینامیم. آنها به یک زبان سخن نمیگویند. آقای نیکون به زبان RGB و خانم لیزرجت به زبان CMYK سخن میگوید.
هر دو از رنگها میگویند و هر دو از یک رنگ سخن میگویند اما آنها از زبان متفاوتی استفاده میکنند (مقدار یا همان ارزش رنگ) تا رنگ را توصیف کنند. دوربین شاید یک گل قرمز تیره را #990000 توصیف کند درحالیکه پرینتر همان را 8/100/96/37 توصیف کند. هر دو یک رنگ به دو زبان مختلف هستند.
حالا فرض کنید زمانی که این 2 با هم حرف میزنند یک دیلماج یا مترجم همراهشان داشته باشند، به این مترجم پروفایل رنگ میگوییم. در واقع یک مقدار اطلاعات زیادهتریست که به فایل یا دستگاه متصل شده است، اما در این داستان ما او را مترجم انسانی مینامیم. کار مترجم این است که مطمئن شود هر دو از یک چیز سخن میگویند و به پرینتر اجازه میدهد بفهمد دوربین چه نوع قرمزی را توصیف میکند و این را به زبان پرینتر (CMYK) انجام میدهد.
سخنی میان دوربین و پرینتر (اقای نیکون و خانم لیزرجت)
در پایین مکالمه بین این دو را میخوانیم:)
آقای نیکون: من به تازگی عکس محشری از تعدادی گل #990000 گرفتهام. میشه اون رنگو برام پرینت کنی؟
مترجم آقای نیکون: منظورش از #990000 قرمز تیره ست.
مترجم خانم لیزرجت: عالیه. فک کنم میتونیم اون رنگ قرمز تیره رو انجام بدیم. بذار با خانم پرینتر صحبت کنم و براش منظورتو توضیح بدم!
مترجم خانم لیزرجت: خانم پرینتر، ما نیاز به تولید یک عکسی داریم که گلهاش باید رنگ 8/100/96/37 باشند.
خانم لیزرجت: مشکلی نیست. من انجامش میدم.
فضاهای رنگی
دیگر الان موضوع سادهایست. بگذارید فرض کنیم شما مترجمان زیادی دارید که هرکدام به یک زبان صحبت میکنند (مثل RGB) اما بعضی از آنها دایره لغات قویتر و بیشتری دارد. آنها میتوانند از موضوعات بیشتری سخن بگویند. آنها میتوانند رنگهایی را ترجمه کنند که دیگر مترجمان قادر به ترجمهی آن نیستند. به شیوهای دیگر، این روش ترجمه همان فضای رنگ (colour space) میباشد.
دو فضای رنگی که بالا توضیح دادیم یکی sRGB و دیگری Adobe RGB میباشند. هر دو از یک زبان استفاده میکنند اما Adobe RGB میتواند رنگهای بیشتری را توصیف کند، او دایره لغات بیشتر یا همان گاموت گستردهتری دارد..
خب، چه زمانی از sRGB استفاده کنم؟
از آنجایی که Adobe RGB گامت رنگ بیشتری را نشان میدهد حتما پیش خودتان فکر کردید خب همیشه از این حالت استفاده کنم؟
مانیتور بیشتر افراد قابلیت ایجاد تمامی رنگهای sRGB را دارد اما نه تمامی رنگهای Adobe RGB. پس برای پروژهای که قرار است روی مانیتور یا اسکرینی به نمایش در بیاید (مثل وبسایت)، شما بهتر است از همان حالت محدودتر sRGB استفاده کنید که از سورپرایز جلوگیری کنید.
پروفایل رنگی CMYK چی؟
این پروفایل رنگی از RGB حتی متنوعتر است.
وقتی که حالت CMYK را انتخاب میکنید، بهترین راه را برای سخن با پرینتر انتخاب کردهاید.
بسته به نوع چاپ، فشار وارده، دستگاه و حتی شهری که در آن هستید متفاوت است و باید با مرکزی که میخواهید صحبت کنید ولی بصورت کلی در صورتی که مجبور شده باشید یکی را انتخاب کنید FOGRA39 یک پروفایل CMYK سولید خیلی خوبیست.
درصورتی که هنوز نیازمند اطلاعات بیشتری برای چاپ هستید با ما در تماس باشید.